Ẩn số
Sau khi làm quen với hệ thống triết học của Descartes, và nghe giảng toán ở trường đại học rất nổi tiếng thời bấy giờ, Đại học Tổng hợp Jena. Leibnitz nảy ra ý nghĩ: toán học hóa môn triết học. Leibnitz đã dành nhiều thời gian xây dựng một hệ thống kí hiệu hoàn chỉnh sử dụng ngôn ngữ toán mà ngày nay chúng ta gọi là toán lô - gích.
Leibnitz thường nói:
- Dữ kiện càng đầy đủ, rõ ràng thì ẩn số càng dễ tìm ra.
(Danh nhân thế giới. Lương Văn Hồng dịch và biên soạn. NXB Văn học, 2005.)
~*~
Khiêm tốn
Từ 1672 tới 1676, Leibnitz sống ở Paris. Leibnitz nói thông thạo tiếng Pháp, lúc rảnh ông thường tới các hiệu sách. Có lần ông bước vào một hiệu sách lớn, định mua một cuốn sách quí hiếm. Chủ hiệu ngạc nhiên hỏi:
- Ông nghĩ lại xem có thật cần đến cuốn sách đó không?
- Tôi nghĩ rằng …
Giữa lúc đó, tác giả cuốn sách bước vào - tác giả là một nhà toán học nổi tiếng ở Paris - thấy Leibnitz, ông này niềm nở nói:
- Xin kính chào Leibnitz vĩ đại. Tôi có thể xin phép được tặng ông một cuốn sách nhỏ tôi vừa cho in không?
Chủ hiệu liền niềm nở và xin lỗi …, nói cửa hàng mình lấy làm vinh dự được đón nhà bác học vạn năng người Đức.
(Danh nhân thế giới. Lương Văn Hồng dịch và biên soạn. NXB Văn học, 2005.)
~*~
Say mê học tập
Năm mười lăm tuổi, Leibnitz là sinh viên trường Đại học Tổng hợp. Leibnitz không những học giỏi các môn khoa học tự nhiên, mà còn học giỏi các môn cổ ngữ như tiếng La tinh và tiếng Hy Lạp. Các bạn học hết sức ngạc nhiên và hỏi tại sao anh lại đạt được kết quả như vậy. Anh đáp:
- Tôi học không phải do tính hiếu kỳ, mà do một lòng say mê đặc biệt.
(Danh nhân thế giới. Lương Văn Hồng dịch và biên soạn. NXB Văn học, 2005.)
~*~
Những cuộc phiêu lưu trong sách
12 tuổi, Leibnitz tự học và thông hiểu nhiều tác phẩm cổ điển, bắt đầu từ mơ ước tới sự khám phá những bí mật của tự nhiên. Có lần, ông Freidrich bắt gặp cậu con trai đang loay hoay ở trong thư viện của nhà với những sách của Platon, Aristote, Cicero. Ông hỏi:
- Trời, làm sao mà con có thể hiểu được những điều cao siêu nói trong sách đó?
Cậu con trai ngẩng lên đáp:
- Thưa cha, con thấy không cao siêu. Con tưởng như đang phiêu lưu trong những cánh rừng đầy hoa thơm cỏ lạ vậy.
(Danh nhân thế giới. Lương Văn Hồng dịch và biên soạn. NXB Văn học, 2005.)
~*~