Danh ngôn của Gottfried Wilhelm Leibniz

Yêu là khi thấy sung sướng trước hạnh phúc của người khác. Vì vậy thói quen yêu một ai đó không là gì khác hơn ngoài lòng nhân hậu khiến chúng ta muốn điều tốt đẹp đến với người khác không vì lợi ích ta đạt được mà vì điều đó khiến ta thấy dễ chịu.

TO LOVE is to find pleasure in the happiness of others. Thus the habit of loving someone is nothing other than BENEVOLENCE by which we want the good of others, not for the profit that we gain from it, but because it is agreeable to us in itself.

~*~

Âm nhạc là hoạt động số học thầm kín của tâm hồn trong khi không biết rằng mình đang đếm.

Music is a hidden arithmetic exercise of the soul, which does not know that it is counting.

~*~

Thậm chí ngay cả trong trò chơi của con trẻ cũng có những điều khiến nhà toán học vĩ đại nhất phải quan tâm.

Even in the games of children there are things to interest the greatest mathematician.

~*~

Âm nhạc là lạc thú mà trí óc con người trải nghiệm khi đếm mà không biết mình đang đếm.

Music is the pleasure the human mind experiences from counting without being aware that it is counting.

~*~

Bất cứ ai hành động khôn ngoan đều cân nhắc tới mọi tình huống và những mối liên quan trong quyết định mình chọn lựa, và còn cân nhắc nhiều hơn tỷ lệ thuận với khả năng của mình.

Every man who acts wisely considers all the circumstances and connections of the decision he is taking, and the more so in proportion to his capacity.

~*~

Nhưng chính tri thức về những chân lý cần thiết và vĩnh hằng làm chúng ta khác biệt với thú vật và cho chúng ta lý trí cùng khoa học đã mở cho ta hiểu biết về bản thân và về Chúa. Chúng ta gọi điều này bên trong mình là tâm hồn có lý trí hay trí óc.

But it is the knowledge of necessary and eternal truths which distinguishes us from mere animals, and gives us reason and the sciences, raising us to knowledge of ourselves and God. It is this in us which we call the rational soul or mind.

~*~

Yêu là khi vui sướng vì hạnh phúc của ai đó, hay thấy sung sướng trước hạnh phúc của người khác. Tôi định nghĩa đó là tình yêu đích thực.

To love is to be delighted by the happiness of someone, or to experience pleasure upon the happiness of another. I define this as true love.

~*~

Và vì trạng thái hiện tại của một thực thể đơn giản tự nhiên đã là hệ quả của trạng thái trước đó của nó, vì vậy hiện tại của nó cũng tiềm ẩn tương lai.

And as every present state of a simple substance is naturally a consequence of its preceding state, so its present is pregnant with its future.

~*~

Cuối cùng có những ý tưởng đơn giản không thể định nghĩa; cũng có chân lý hay định đề, hay trong những nguyên lý căn bản, không thể chứng minh và không cần phải chứng minh.

Finally there are simple ideas of which no definition can be given; there are also axioms or postulates, or in a word primary principles, which cannot be proved and have no need of proof.

~*~

Thực sự thì tôi cho rằng không gì thực hơn hạnh phúc và không gì hạnh phúc và ngọt ngào hơn sự thật.

Indeed in general I hold that there is nothing truer than happiness, and nothing happier and sweeter than truth.

~*~

Mỗi thực thể đều cách xa nhau cả thế giới, độc lập với mọi thứ khác chỉ trừ Chúa.

Every substance is as a world apart, independent of everything else except God.

~*~

Dù Chúa đã tạo ra thế giới bằng cách nào, cách đó cũng là chuẩn mực và theo một trình tự chung nhất định. Dù vậy Chúa đã chọn cách hoàn hảo nhất, nghĩa là cách cùng lúc vừa đơn giản nhất về giả thuyết vừa phong phú nhất về hiện tượng.

In whatever manner God created the world, it would always have been regular and in a certain general order. God, however, has chosen the most perfect, that is to say, the one which is at the same time the simplest in hypothesis and the richest in phenomena.

~*~

Hoạt động theo trình tự và thiết lập các xác nhận là nên làm. Đây là con đường để tiến bộ và phát triển một cách chắc chắn.

It is a good thing to proceed in order and to establish propositions. This is the way to gain ground and to progress with certainty.

~*~

Dù có người nói toàn bộ cuộc đời trọn vẹn chẳng là gì khác ngoài một giấc mơ và thế giới vật lý chẳng là gì khác ngoài ảo ảnh, tôi nghĩ giấc mơ hay ảo ảnh này đủ thực, nếu biết dùng tốt lý trí chúng ta sẽ không bao giờ bị nó lừa gạt.

Although the whole of this life were said to be nothing but a dream and the physical world nothing but a phantasm, I should call this dream or phantasm real enough, if, using reason well, we were never deceived by it.

~*~

Con người hành động tàn bạo chừng nào hậu quả của nhận thức chỉ xuất hiện qua nguyên tắc trí nhớ, cũng giống như những bác sĩ thực nghiệm chỉ có thực hành mà thiếu đi lí thuyết.

Men act like brutes in so far as the sequences of their perceptions arise through the principle of memory only, like those empirical physicians who have mere practice without theory.

~*~

Tôi cũng mặc nhiên cho rằng mọi thứ được tạo ra và cả đơn tử hệ quả của nó cũng chịu tác động của thay đổi, và thực sự thay đổi này là liên tục đối với cả từng thực thể.

I also take it as granted that every created thing, and consequently the created monad also, is subject to change, and indeed that this change is continual in each one.

~*~

Tôi tin rằng tri thức chưa được viết ra nằm rải rác giữa những con người thuộc nhiều bối cảnh khác nhau vượt qua mọi điều chúng ta có thể tìm thấy trong sách về cả số lượng và tầm quan trọng, và phần lớn nhất trong tài sản của chúng ta vẫn chưa được ghi lại.

I am convinced that the unwritten knowledge scattered among men of different callings surpasses in quantity and in importance anything we find in books, and that the greater part of our wealth has yet to be recorded.

~*~

Tự nhiên không nhảy vọt.

Nature does not make leaps.

~*~

Tất cả chúng ta đều chỉ là những người theo chủ nghĩa kinh nghiệm nếu xét đến ba phần tư hành động của chúng ta. Ví dụ khi chúng ta cho rằng mai là một ngày mới, chúng ta đã cư xử như một người theo chủ nghĩa kinh nghiệm, vì cho tới lúc này nó đã luôn xảy ra như vậy. Chỉ có các nhà thiên văn là biết điều này vì lý lẽ.

We are all merely empiricists as regards three-fourths of our actions. For example, when we expect it to be day tomorrow, we are behaving as empiricists, because until now it has always happened thus. The astronomer alone knows this by reason.

~*~

Hiện thực không thể tìm thấy ở đâu ngoài một nguồn duy nhất, bởi mối liên hệ nối mọi thứ với nhau.

Reality cannot be found except in One single source, because of the interconnection of all things with one another.

~*~

Nhưng trong thực thể đơn giản, ảnh hưởng của một đơn tử lên một đơn tử khác chỉ là lý tưởng.

But in simple substances the influence of one monad over another is ideal only.

~*~

Từ những điều chúng ta vừa nói, thay đổi tự nhiên của một thực thể đến từ nguyên lý bên trong, vì nguyên nhân bên ngoài sẽ không thể ảnh hưởng tới bên trong.

It follows from what we have just said, that the natural changes of monads come from an internal principle, since an external cause would be unable to influence their inner being.

~*~