Danh ngôn của Denis Diderot

Ai cũng có lòng tự trọng. Tôi sẵn sàng quên đi nó, nhưng do mình tự quyết chứ không phải vì ai đó bảo mình.

Every man has his dignity. I'm willing to forget mine, but at my own discretion and not when someone else tells me to.

~*~

Chúng ta tham lam nuốt lấy lời nói dối tâng bốc, nhưng chúng ta chỉ nhấp miệng từng chút sự thật cay đắng.

We swallow greedily any lie that flatters us, but we sip only little by little at a truth we find bitter.

~*~

Chỉ đam mê, những đam mê lớn lao mới nâng linh hồn tới những điều vĩ đại.

Only passions, great passions can elevate the soul to great things.

~*~

Những người lịch sự nhất là những người tình tồi tệ nhất.

The best mannered people make the most absurd lovers.

~*~

Khi khoa học, nghệ thuật, văn học và triết học chỉ đơn thuần là sự biểu lộ của tính cách, chúng lên tới mức có thể đạt được những thành tựu huy hoàng và chói mắt, có thể khiến cái tên của một người được truyền tụng cả ngàn năm.

When science, art, literature, and philosophy are simply the manifestation of personality they are on a level where glorious and dazzling achievements are possible, which can make a man's name live for thousands of years.

~*~

Người ta chửi bới không ngừng dục vọng; người ta quy tội cho nó đã gây ra tất cả đau khổ của con người. Người ta quên mất rằng chúng cũng là nguồn của tất cả lạc thú.

One declaims endlessly against the passions; one imputes all of man's suffering to them. One forgets that they are also the source of all his pleasures.

~*~

Vui sướng là phẩm chất của người thường. Thiên tài luôn phỏng đoán đâu đó có sự lộn xộn.

Gaiety is a quality of ordinary men. Genius always presupposes some disorder in the machine.

~*~

Có những điều tôi không thể ép buộc. Tôi phải thích ứng. Có những lúc mà sự thay đổi lớn nhất cần đến là sự thay đổi góc nhìn.

There are things I can't force. I must adjust. There are times when the greatest change needed is a change of my viewpoint.

~*~

Nếu muốn tôi tin vào Chúa, hãy để tôi chạm vào ông ta.

If you want me to believe in God, you must make me touch him.

~*~

Bạn xấu cũng có tính truyền thụ như sự phóng túng. Con người đem sự xóa bỏ thành kiến ra bù cho sự trong trắng đánh mất.

Bad company is as instructive as licentiousness. One makes up for the loss of one's innocence with the loss of one's prejudices.

~*~

Thiên tài thời nào cũng có, nhưng những người mang nó trong mình sẽ mãi tê liệt trừ khi có những sự kiện phi thường xảy ra để đốt nóng và làm tan chảy số đông cho nó dâng trào.

Genius is present in every age, but the men carrying it within them remain benumbed unless extraordinary events occur to heat up and melt the mass so that it flows forth.

~*~

Cho dù một người có mặc áo đẹp, nếu anh ta sống yên bình; và tử tế, bình tĩnh, có đức tinh và trong sáng; và nếu anh ta không làm hại sinh linh nào, đó là con người thánh thiện.

Although a man may wear fine clothing, if he lives peacefully; and is good, self-possessed, has faith and is pure; and if he does not hurt any living being, he is a holy man.

~*~

Dưới mắt tôi, máu của chúa Giê xu có thể bao phủ vô số tội lỗi.

The blood of Jesus Christ can cover a multitude of sins, it seems to me.

~*~

Chỉ có một khát khao, khát khao hạnh phúc.

There is only one passion, the passion for happiness.

~*~

Số lượng sách cứ tiếp tục lớn dần lên, và ta có thể dự đoán rằng rồi sẽ đến lúc học được từ sách cũng khó như học toàn bộ vũ trụ. Rồi tìm kiếm từng chút sự thật ẩn dấu trong tự nhiên cũng sẽ thuận tiện như tìm nó giữa vô vàn chồng sách.

The number of books will grow continually, and one can predict that a time will come when it will be almost as difficult to learn anything from books as from the direct study of the whole universe. It will be almost as convenient to search for some bit of truth concealed in nature as it will be to find it hidden away in an immense multitude of bound volumes.

~*~

Người ta bảo rằng ham muốn là sản phẩm của ý chí, nhưng điều ngược lại mới đúng: ý chí là sản phẩm của ham muốn.

It is said that desire is a product of the will, but the converse is in fact true: will is a product of desire.

~*~

Không có nhận thức nào về đạo đức lại không dẫn tới điều gì đó bất tiện.

There is no moral precept that does not have something inconvenient about it.

~*~

Ở bất cứ đất nước nào mà tài năng và đức hạnh không có sự tiến bộ, tiền bạc sẽ là thần thánh. Người dân hoặc có tiền hoặc khiến người khác tin rằng mình có tiền. Sự giàu sang sẽ là đức hạnh cao quý nhất, nghèo khó là sự xấu xa thấp hèn nhất. Người có tiền sẽ thể hiện điều đó theo mọi cách có thể. Nếu sự phô trương đó không vượt qua tài sản của họ, mọi thứ vẫn ổn. Nhưng nếu sự phô trương đó vượt qua tài sản của họ, họ sẽ hủy diệt chính mình. Trong đất nước ấy, những cơ đồ lớn nhất sẽ biến mất trong nháy mắt. Người không có tiền sẽ tự hủy diệt mình trong nỗ lực tuyệt vọng để che dấu sự nghèo khó. Đó cũng là một sự sung túc: dấu hiệu giàu sang bên ngoài cho số ít, mặt nạ che sự nghèo khó cho số đông, và nguồn tha hóa cho tất cả.

In any country where talent and virtue produce no advancement, money will be the national god. Its inhabitants will either have to possess money or make others believe that they do. Wealth will be the highest virtue, poverty the greatest vice. Those who have money will display it in every imaginable way. If their ostentation does not exceed their fortune, all will be well. But if their ostentation does exceed their fortune they will ruin themselves. In such a country, the greatest fortunes will vanish in the twinkling of an eye. Those who don't have money will ruin themselves with vain efforts to conceal their poverty. That is one kind of affluence: the outward sign of wealth for a small number, the mask of poverty for the majority, and a source of corruption for all.

~*~

Nhà triết học chưa bao giờ giết tu sĩ nào, trong khi đó tu sĩ đã giết nhiều nhà triết học vĩ đại.

The philosopher has never killed any priests, whereas the priest has killed a great many philosophers.

~*~

Chúng ta đều là những nhạc cụ được phú cho cảm xúc và trí nhớ. Những cảm giác của chúng ta là rất nhiều sợi dây đàn được gõ bởi các vật xung quanh, và thường xuyên tự mắc vào chính mình.

We are all instruments endowed with feeling and memory. Our senses are so many strings that are struck by surrounding objects and that also frequently strike themselves.

~*~

Đừng nhầm lẫn cây độc cần với cây mùi tây, điều đó rất quan trọng, nhưng tin hay không tin Chúa chẳng quan trọng chút nào.

It is very important not to mistake hemlock for parsley, but to believe or not believe in God is not important at all.

~*~

Cố gắng đạt được sự hủy diệt của dục vọng là đỉnh cao của sự ngu xuẩn. Kẻ cuồng tín thì có được mục tiêu cao quý nào khi hành hạ mình như người điên để không muốn gì, không yêu gì, không cảm thấy gì, và nếu thành công, cũng sẽ biến thành một con quái vật thực sự!

To attempt the destruction of our passions is the height of folly. What a noble aim is that of the zealot who tortures himself like a madman in order to desire nothing, love nothing, feel nothing, and who, if he succeeded, would end up a complete monster!

~*~

Sức mạnh đạt được nhờ bạo lực chỉ là sự chiếm đoạt và chỉ tồn tại chừng nào thế lực của người ra lệnh vượt lên trên tất cả những kẻ phục tùng.

Power acquired by violence is only a usurpation, and lasts only as long as the force of him who commands prevails over that of those who obey.

~*~

Tư tưởng là gái điếm của tôi.

My ideas are my whores.

~*~

Từ cuồng tín tới man rợ chỉ có một bước chân thôi.

From fanaticism to barbarism is only one step.

~*~

Cái ác luôn xuất hiện trên thế giới này qua mội vài thiên tài nào đó.

Evil always turns up in this world through some genius or other.

~*~

Ơn huệ là gánh nặng, và mọi gánh nặng đều cần phải giũ sạch.

Gratitude is a burden, and every burden is made to be shaken off.

~*~

Thứ chúng ta nên kết án không phải là bản chất con người mà là những thói thường thấp hèn đã tha hóa nó.

It is not human nature we should accuse but the despicable conventions that pervert it.

~*~

Thái độ hoài nghi là bước đầu tiên trên con đường dẫn tới triết học.

Skepticism is the first step on the road to philosophy.

~*~

Không ông bố tốt nào lại muốn giống như Chúa Trời của chúng ta.

There is no good father who would want to resemble our Heavenly Father.

~*~

Đạo đức ở tất cả mọi quốc gia là sản phẩm của pháp luật và chính quyền; chúng không phải Châu Phi, Châu Mỹ hay Châu Âu: chúng tốt hoặc xấu.

Morals are in all countries the result of legislation and government; they are not African or Asian or European: they are good or bad.

~*~

Có ba nguyên tắc để đạt được tri thức... quan sát tự nhiên, suy ngẫm và thử nghiệm. Quan sát thu thập thực tế; suy ngẫm kết hợp chúng; thử nghiệm xác minh kết quả kết hợp đó.

There are three principal means of acquiring knowledge... observation of nature, reflection, and experimentation. Observation collects facts; reflection combines them; experimentation verifies the result of that combination.

~*~

Chúng ta có khả năng tìm thấy sai trái ở những người cộng tác nhiều hơn nhiều đức hạnh.

We are far more liable to catch the vices than the virtues of our associates.

~*~

Sự xáo trộn trong xã hội không bao giờ đáng sợ hơn khi những người khuấy động náo loạn có thể viện cớ tôn giáo để che dấu mưu đồ thực sự của mình.

Disturbances in society are never more fearful than when those who are stirring up the trouble can use the pretext of religion to mask their true designs.

~*~

Vị bác sĩ tốt nhất là người anh chạy tới nhờ và không thể tìm thấy.

The best doctor is the one you run to and can't find.

~*~

Khả năng li dị khiến cả hai bên trong một cuộc hôn nhân nghiêm túc hơn khi tuân thủ những trách nhiệm với nhau. Li dị giúp cải thiện đạo đức và tăng dân số.

The possibility of divorce renders both marriage partners stricter in their observance of the duties they owe to each other. Divorces help to improve morals and to increase the population.

~*~

Câu súc tích giống như đinh nhọn buộc sự thật đóng lên trí nhớ chúng ta.

Pithy sentences are like sharp nails which force truth upon our memory.

~*~

Lòng yêu nước là một động cơ chóng tàn hiếm khi sống lâu hơn mối đe dọa xã hội đã dựng nó dậy.

Patriotism is an ephemeral motive that scarcely ever outlasts the particular threat to society that aroused it.

~*~

Quyết định của tòa án không bao giờ nên được in ra; về lâu về dài, chúng tạo nên một thế lực đối lập với luật pháp.

The decisions of law courts should never be printed: in the long run, they form a counter authority to the law.

~*~

Thi ca phải có gì đó man rợ, bao la và hoang dại.

Poetry must have something in it that is barbaric, vast and wild.

~*~