Danh ngôn của Thiền sư Ajahn Chah

Chỉ có một cuốn sách đáng đọc nhất, đó là tâm của chính mình.

Only one book is worth reading: the heart.

~*~

Khi trái tim thực sự thấu hiểu, nó buông xả mọi thứ.

When the heart truly understands, it lets go of everything.

~*~

Một phụ nữ muốn biết làm thế nào để đương đầu với sân hận. Tôi hỏi cô ta khi cơn giận nổi lên thì sân hận này là của ai vậy. Cô ta trả lời chính là của cô. Nếu sân hận đúng là của cô thì cô có thể bảo sự sân hận này ra đi được không? Sân hận không chịu nghe lời cô ta. Giữ sân hận như giữ của riêng sẽ gặp nhiều đau khổ. Nếu sân hận thực sự là của ta thì nó hẳn phải nghe lời ta. Nếu không nghe lời ta thì nó chẳng phải của ta. Tâm sân hận đã đánh lừa ta rồi đó. Đừng ngã theo nó. Dầu tâm vui hay buồn cũng đừng ngã theo nó. Lúc nào nó cũng là thứ lừa dối thôi.

A woman wanted to know how to deal with anger. I asked her when anger arose whose anger it was. She said it was hers. Well, if it really was her anger, then she should be able to tell it to go away, shouldn't she? But it really isn't hers to command. Holding onto anger as a personal possession will cause suffering. If anger really belonged to us, it would have to obey us. If it doesn't obey us, that means it's only a deception. Don’t fall for it. Whether the mind is happy or sad, don’t fall for it. It's all a deception.

~*~

Có hai loại đau khổ. Loại đau khổ bạn chạy trốn, và theo bạn tới mọi nơi. Và loại đau khổ bạn đối đầu trực diện, và được giải thoát.

There are two kinds of suffering. There is the suffering you run away from, which follows you everywhere. And there is the suffering you face directly, and so become free.

~*~

Làm việc lành, giúp đỡ mọi người với tâm từ ái và đạo đức sẽ mang lại kết quả tốt đẹp, khiến cho tâm hồn bạn và tâm hồn người mát mẻ, hạnh phúc.

~*~

Xả bỏ một ít sẽ có một ít bình an. Xả bỏ nhiều sẽ có nhiều bình an. Xả bỏ hoàn toàn sẽ được bình an hoàn toàn.

If you let go a little, you will have a little peace. If you let go a lot, you will have a lot of peace. If you let go completely, you will have complete peace.

~*~

Thương và ghét, cả hai đều đau khổ bởi vì đều do tham ái gây ra. Muốn là khổ. Muốn mà không được cũng khổ. Ngay cả khi có được cái mà bạn muốn, cũng là đau khổ nữa, bởi vì khi được chúng, bạn lại lo sợ sẽ mất chúng. Làm sao có thể sống hạnh phúc khi tâm đầy lo sợ?

~*~

Lờí nói bỏ qua sự vô thường không phải lời nói của kẻ trí.

Any speech which ignores uncertainty is not the speech of a sage.

~*~

Hành động tốt đem lại quả tốt. Hành động xấu đem lại quả xấu. Đừng kỳ vọng thánh thần, chư thiên, những kẻ khuất mày khuất mặt sẽ bảo vệ bạn. Cũng đừng tin tưởng ngày tốt, ngày xấu. Đó là những điều không thật. Bạn sẽ luôn luôn chờ đợi ngày tốt, giờ tốt, tháng tốt, năm tốt, vị thần này, vị thánh nọ. Tin tưởng vào những điều đó chỉ đem lại đau khổ cho bạn mà thôi. Hãy nhìn vào hành động và lời nói của bạn, nhìn vào nghiệp của bạn. Làm lành bạn sẽ gặt quả vui, làm ác bạn sẽ mang quả khổ.

Good act bring good result, bad actions bring bad result. Don't expect the gods to do thing for you, or the angles and guardian deities to protect you, or the auspicious days to help you. These things aren't true. Don’t believe in them. If you believe in them , you will suffer. You will always be waiting for the right day, the right month, the right year, the angles or the guardian deities. You'll only suffer that way. Look into your own actions and speech, into your own kamma. Doing good, you inherit goodness, doing bad you inherit badness.

~*~

Con người mù quáng đi trên đường đời, lờ đi cái chết giống như những người dự tiệc ngốn ngấu đồ ăn ngon. Họ không nghĩ đến việc sau đó sẽ phải đi vệ sinh, nên chẳng buồn tìm xem liệu có nhà vệ sinh không. Khi tự nhiên đòi hỏi, họ chẳng biết phải đi đâu, và trở nên rối loạn.

People go through life blindly, ignoring death like revellers at a party feasting on fine foods. They ignore that later they will have to go to the toilet, so they do not bother to find out where there is one. When nature finally calls, they have no idea where to go and are in a mess.

~*~

Bất cứ khi nào chúng ta cảm thấy mình chắc chắn đúng, đúng đến mức ta không chịu cởi mở với bất cứ thứ gì khác hay ai khác, ta sai ngay ở đó. Nó trở thành góc nhìn sai. Khi khổ đau xuất hiện, nó đến từ đâu? Nguyên nhân là góc nhìn sai, kết trái thành khổ đau. Nếu là góc nhìn đúng, nó sẽ không dẫn đến khổ đau.

Whenever we feel that we are definitely right, so much so that we refuse to open up to anything or anybody else, right there we are wrong. It becomes wrong view. When suffering arises, where does it arise from? The cause is wrong view, the fruit of that being suffering. If it was right view it wouldn't cause suffering.

~*~

Khi bạn tìm thấy Phật Pháp, bạn sẽ nhận thấy Phật Pháp không ở trong rừng sâu hay trên núi cao. Phật Pháp cũng không ở trong hang động hay trong tu viện. Phật Pháp ở ngay trong tâm.

~*~

Nếu bạn sợ bệnh, nếu bạn sợ chết thì hãy quán sát xem chúng từ đâu đến. Chúng đến từ sự sinh. Thế nên, đừng buồn khi có người chết. Cái khổ của họ trong đời này đã hết rồi. Chết là một chuyện tự nhiên thôi. Nếu bạn muốn buồn thì hãy buồn khi có người sinh ra đời: “ Tội nghiệp thay! Họ lại đến nữa rồi. Họ sắp phải đau khổ và chết nữa ”.

If you’re afraid of illnesses, if you are afraid of death, then you should contemplate where they come from. Where do they come from? They arise from birth. So don’t be sad when someone dies – it’s just nature, and his suffering in this life is over. If you want to be sad, be sad when people are born: “Oh, no, they’ve come again. They’re going to suffer and die again!"

~*~

Hãy đọc bản thân thay vì đọc sách. Chân lý không nằm bên ngoài, đó chỉ là trí nhớ, không phải trí tuệ. Trí nhớ mà không có trí tuệ giống như cái phích nước rỗng - nếu bạn không đổ đầy nó, nó vô dụng.

Read yourself, not books. Truth isn't outside, that's only memory, not wisdom. Memory without wisdom is like an empty thermos bottle - if you don't fill it, it's useless.

~*~

Đức Phật dạy chúng ta hãy xét đoán chính mình mà đừng xét đoán kẻ khác dầu họ tốt xấu thế nào đi nữa. Đức Phật chỉ cho ta con đường và nói: "Chân lý là như vậy đó". Tâm ta có được như vậy không?

The Buddha said to judge only yourself, and not to judge others, no matter how good or evil they may be. The Buddha merely points out the way, saying, "The truth is like this. "Now is our mind like that or not?

~*~

Tất cả mọi tôn giáo giống như những chiếc xe khác nhau tất cả đều di chuyển về một hướng. Người không thấy được điều này không có ánh sáng trong tâm.

All religions are like different cars all moving in the same direction. People who don't see it have no light in their hearts.

~*~

Thời gian trong đời ta là hữu hạn, bởi vậy ta nên cố gắng tự dạy bản thân, thay vì dạy dỗ người khác. Ta nên chinh phục bản thân, thay vì chinh phục người khác. Dù ta đi hay đến, đứng, ngồi hay nằm xuống, tâm trí ta nên tập trung vào hướng này. Nếu ta thực hành điều này và liên tục phát triển chánh niệm, trí tuệ nhanh chóng thăng hoa và đây là một cách hành thiền nhanh chóng.

We have limited time in our life, therefore we should try to teach ourselves, not to teach others. We should conquer ourselves, rather than conquer others. Whether coming or going, standing, sitting or lying down, our mind should be focused in this way. If we practise like this and develop mindfulness continuously, wisdom arises quickly and this is a fast way of practice.

~*~

Truy tầm bình an bên ngoài chẳng khác nào tìm kiếm rùa có râu, bạn không thể nào tìm được. Nhưng khi tâm bạn sẵn sàng thì bình an sẽ tự tìm đến bạn.

Looking for peace is like looking for a turtle with a mustache. You won't be able to find it. But when your heart is ready, peace will come looking for you.

~*~

Nếu bạn thấy rõ ràng sự đổi thay, thì bạn sẽ thấy được sự không thay đổi. Sự không đổi thay ở đây là: sự vật không thể nào không thay đổi. Nếu hiểu được rằng sự đổi thay là không bao giờ thay đổi thì bạn mới hiểu được Đức Phật, và bạn có thể tôn trọng cúng dường Ngài một cách đúng đắn.

If you really see uncertainly clearly, you will see that which is certain. The certainly is that things must inevitably be uncertain and that they cannot be otherwise. Do you understand? Knowing just this much, you can know the Buddha, you can rightly do reverence to him.

~*~

Bất cứ thứ gì làm bạn phiền não, bất cứ thứ gì làm bạn khó chịu, NÓ là thầy của bạn.

Anything which is troubling you, anything which is irritating you, THAT is your teacher.

~*~

Sinh và tử của ta chỉ là một. Bạn không thể có cái này mà chẳng có cái kia. Người ta buồn rầu than khóc khi có ai chết, và vui cười hớn hở khi thấy một đứa trẻ sinh ra đời. Thật khôi hài làm sao! Đó chỉ là ảo tưởng mà thôi. Nếu muốn khóc, hãy khóc lúc có ai sinh ra. Hãy khóc từ cái gốc, vì không có sự sinh thành, cũng sẽ không có cái chết. Bạn hiểu được không?

Our birth and death are just one thing. You can’t have one without the other. It’s a little funny to see how at a death people are so tearful and sad, and at a birth how happy and delighted. It’s delusion. I think if you really want to cry, then it would be better to do so when someone is born. Cry at the root, for if there were no birth, there would be no death. Can you understand this?

~*~

Nhiều khi mình muốn bắt cái tâm phải yên lặng, và chính sự cố gắng đó lại làm cho tâm rối loạn thêm. Chúng ta cần tập để buông xả tất cả lòng ham muốn, dù là ham muốn giác ngộ. Có như vậy chúng ta mới được giải thoát.

~*~

Tôi đi khắp nơi để tìm chỗ hành thiền; tôi chẳng biết rằng nó nằm sẵn tại đây, trong tâm tôi. Thiền nằm ngay trong bạn: sinh, già, đau, chết nằm ngay trong bạn chứ chẳng đâu xa. Tôi đi khắp mọi nơi cho đến khi mệt lã muốn đứt hơi, lúc ấy mới chịu dừng, và khi dừng tôi nhận ra rằng cái mà tôi đi tìm… nằm ngay trong tôi.

I went all over looking for place to meditate. I didn't realize it was already there, in my heart, All the meditation is right there inside you. Birth, old age, sickness, and death are right there within you. I traveled all over until I was ready to drop dead from exhaustion Only then, when I stopped, did I find what I was looking for… inside me.

~*~

Chiến đấu với phiền não là chiến đấu bên trong. Dùng bom đạn súng ống để đánh nhau là chiến đấu bên ngoài. Chiến thắng kẻ khác là đường lối của thế gian. Chiến thắng chính mình là đường lối của giáo pháp. Chúng ta không chiến đấu để chống lại ai cả mà chiến đấu để chinh phục chính tâm mình, kiên trì chống lại mọi tình cảm xung động của chính mình.

There are those to do battle with their defilements and conquer them. This is called fighting inwardly. Those who fight outwardly take hold of bombs and guns to throw and to shoot. They conquer and are conquered. Conquering others is the way of the world . In the practice of Dhamma we don't have to fight others, but instead conquer our own minds, patiently resisting all our moods.

~*~

Trí tuệ nằm trong bản thân bạn, giống như trái xoài chín ngọt ngào nằm sẵn trong trái xoài xanh.

Wisdom is in yourself, just like a sweet ripe mango is already in a young green one.

~*~

Rừng là nơi bình an, phải không? Vậy tội tình chi nắm chặt trong tay những gì làm bạn rối rắm. Hãy để cho thiên nhiên dạy bạn. Nghe tiếng chim kêu rồi xả bỏ. Hiểu rõ thiên nhiên bạn sẽ hiểu rõ giáo pháp. Hiểu rõ giáo pháp bạn sẽ hiểu rõ thiên nhiên.

The forest is peaceful, why aren't you? You hold onto things causing your confusion. Let nature teach you. Hear the bird's song then let go. If you know nature, you'll know Dhamma. If you know Dhamma, you'll know nature.

~*~

Cho mình hơn người là trật rồi. Cho mình bằng người cũng trật nữa. Cho mình thua người cũng trật luôn. Nghĩ mình hơn người thì kiêu căng sẽ nổi dậy. Nghĩ mình bằng người sẽ thiếu kính trọng khiêm nhường. Nghĩ mình thua người sẽ nhụt chí thiếu tự tin. Hãy buông xả tất cả đi!

Seeing that we are better than others is not right. Seeing that we are equal to others is not right. Seeing that we are inferior to others is not right. If we think we are better that others, pride arise. If we think we are equal to others, we fail to show respect and humanity at the proper time. If we are inferior to others, we get depressed thinking we are inferior, born under a bad sign and so on. Just let all of that go!

~*~

Đức Phật dạy Ngài Ananda quán sát sự vô thường, quán tưởng cái chết trong từng hơi thở. Chúng ta phải hiểu sự chết. Chúng ta chết để được sống. Câu nầy có nghĩa gì? Chết là chấm dứt mọi hoài nghi, mọi vấn đề và sống ngay trong hiện tại. Không phải ngày mai chúng ta mới chết, chúng ta phải chết ngay bây giờ. Bạn có thể làm được điều này không? Nếu làm được, thì chẳng còn vấn đề gì nữa và bình yên tĩnh lặng sẽ đến với bạn.

The Buddha told his disciple Ananda to see impermanence, to see death with every breath. We must know death; we must die in order to live. What does this mean? To die is to come to the end of all our doubts, all our questions, and just be here with the present reality. You can never die tomorrow; you must die now. Can you do it? If you can do it, you will know the peace of no more questions.

~*~

Có hai loại đau khổ: đau khổ dẫn đến đau khổ hơn và đau khổ dẫn đến chấm dứt đau khổ. Đau khổ đầu tiên là chấp giữ những lạc thú thoảng qua và chán bỏ những gì không ưa thích, đây là cuộc vận lộn ngày ngày bất tận của hầu hết con người. Đau khổ thứ hai là sự đau khổ đến do ta cho phép bản thân cảm nhận hoàn toàn sự thay đổi không ngừng trong trải nghiệm - hạnh phúc, đau khổ, vui vẻ, và giận dữ mà không sợ hãi hay co rụt. Đau khổ trong trải nghiệm dẫn đến sự bạo dạn và bình an trong nội tâm.

There are two kinds of suffering: the suffering which leads to more suffering, and the suffering which leads to the end of suffering. The first is the pain of grasping after fleeting pleasures and aversion for the unpleasant, the continued struggle of most people day after day. The second is the suffering which comes when you allow yourself to feel fully the constant change of experience – pleasure, pain, joy, and anger without fear or withdrawal. The suffering of our experience lead to inner fearlessness and peace.

~*~

Huấn luyện tâm trí không giống như huấn luyện cơ thể. Muốn cơ thể mạnh phải bắt cơ thể vận động, nhưng muốn tâm trí mạnh phải giữ tâm trí đứng yên.

Strengthening the mind is not done by making it move around as is done to strengthen the body, but by bringing the mind to a halt, bringing it to rest.

~*~

Mọi chuyện trên thế gian này chẳng tùy thuộc vào ta. Chúng đi theo chiều hướng tự nhiên của chúng. Cơ thể này có đường lối đi riêng của nó, ta không thể xen vào. Ta có thể làm cho thân này đẹp thêm chút ít, hấp dẫn hơn và sạch sẽ trong chốc lát như các cô gái để móng tay dài và tô son hồng, tạo ra vẻ duyên dáng đẹp đẻ. Nhưng khi tuổi già đến thì ai cũng như ai. Đường lối của cơ thể là như thế, vượt ra ngoài khả năng kiểm soát của chúng ta. Chỉ một điều chúng ta có thể làm được, đó là làm đẹp tâm hồn mình.

Conditions don’t belong to us. They follow their own natural course. We can't do anything about the way the body is .We can beautify it a little, make it look attractive and clean for a while, like the young girl who paint their lips and let their nail grow long, but when old age arrives, everyone is in the same boat. That is he way the body is. We can't make it any other way. But, what we make improve and beautify is the mind.

~*~

Nghi ngờ là chuyện tự nhiên. Mọi người bắt đầu với sự nghi ngờ. Bạn sẽ học được ở hoài nghi nhiều điều lợi ích. Điều quan trọng là đừng đồng hoá mình với sự hoài nghi, nghĩa là đừng chụp lấy nó, bám víu vào nó. Dính mắc vào hoài nghi sẽ khiến bạn rơi vào vòng lẩn quẩn. Thay vào đó, hãy theo dõi toàn thể tiến trình của hoài nghi, của băn khoăn. Hãy nhìn xem ai đang hoài nghi. Hoài nghi đến và đi như thế nào. Làm thế bạn sẽ không còn là nạn nhân của sự nghi ngờ nữa. Bạn sẽ vượt ra khỏi sự nghi ngờ và tâm bạn sẽ yên tĩnh. Lúc bấy giờ bạn sẽ thấy mọi chuyện đến và đi một cách rõ ràng. Tóm lại, hãy để cho mọi sự bám víu, mọi dính mắc của bạn trôi đi; chú tâm quan sát sự nghi ngờ. Đó là cách hiệu quả nhất để chấm dứt hoài nghi. Chỉ cần đơn thuần chú tâm quan sát hoài nghi, hoài nghi sẽ biến mất.

~*~

Đức Phật dạy chúng ta hãy buông bỏ tất cả những gì có bản chất tạm bợ, không vững bền. Nếu buông bỏ, bạn sẽ thấy chân lý. Nếu không buông bỏ, bạn sẽ không thấy rõ sự thật. Chỉ có vậy thôi! Và khi trí tuệ khai mở rồi, thì nhìn đâu bạn cũng thấy chân lý.

The Buddha taught to lay down those things that lack a real abiding essence. If you lay everything down you will see the real truth, if you don't, you won't. That's the way it is. And when wisdom awakens within you, you will see truth wherever you look. Truth is all you'll see.

~*~

Bộ ở trong bụng người ta sướng lắm sao! Thật chẳng thoải mái chút nào! Thử nghĩ xem! Chỉ cần sống trong căn chòi nhỏ một ngày thôi, đủ khó chịu đến đâu rồi! Đóng hết các cửa phòng lại là bạn đã nếm mùi đau khổ! Chao ôi! Vậy mà ở trong bụng người ta đến chín tháng! Bạn còn muốn sinh ra lần nữa à? Hẳn bạn biết rõ là nằm trong bụng chẳng thoải mái chút nào, thế mà bạn vẫn còn muốn thun đầu rụt cổ trong chốn tối tăm ấy nữa sao? Đừng tròng đầu vào dây thòng lọng nữa!

You'd think that people could appreciate what it would be like to live in a person's belly. How uncomfortable that would be! Just look at how merely staying in a hut for only one day is already hard to take. You shut all the doors and windows and you're suffocating already. How would it be to lie in a person's belly for nine months? Yet you want to be born again! You know it wouldn't be comfortable in there, and yet you want to sick your head right in there, to put your neck in the noose once again.

~*~

Trái tim chỉ là trái tim; suy nghĩ và tình cảm chỉ là suy nghĩ và tình cảm. Hãy để mọi thứ như nó vốn thế.

The heart is just the heart; thoughts and feelings are just thoughts and feelings. Let things be just as they are.

~*~

Nếu bạn cảm thấy không hài lòng ở một nơi, bạn sẽ cảm thấy không hài lòng ở mọi nơi. Chẳng có nơi nào bên ngoài làm bạn khó chịu. Nơi khó chịu nằm bên trong bạn.

If you're allergic to one place , you 'll be allergic to every place. But it's not the place outside you that's causing you trouble. It's the "place" inside you.

~*~

Người hiểu biết phải ý thức rõ ràng rằng mọi pháp trên thế gian không có bản thể trường cửu. Bởi vậy, Người hiểu biết không vui hay buồn vì họ không bị cuốn trôi theo các pháp thế gian luôn luôn biến đổi này. Trở nên vui là sinh. Trở nên buồn là tử. Chết rồi lại được sinh ra, và sinh ra lại chết nữa. Sống và chết trong từng phút giây là sự luân lưu bất tận của vòng sinh tử.

The "one Who Knows" clearly knows that all conditioned phenomena are unsubstantial. So this "One Who Knows" does not become happy or sad, for it does not follow changing conditions. To become glad , is to be born; to becomes dejected, is to die. Having died, we are born again ; having been born . we die again . This birth and death from one moment to the next is the endless spinning wheel of samsara.

~*~

Nếu cơ thể này có thể nói thì suốt ngày nó sẽ nói với chúng ta: “Bạn không phải là chủ của tôi đâu! Bạn biết không?”. Thật ra, nó đang nói với chúng ta đấy, nhưng nó dùng ngôn ngữ giáo pháp để nói nên chúng ta không hiểu được.

If the body could talk, it would be telling us all day long, "You're not my owner, you know. "Actually it's telling it to us all the time, but it's Dhamma language, so we 're unable to understand it.

~*~

Thời gian là hơi thở của chúng ta trong hiện tại.

Time is our present breath.

~*~

Đức Phật dạy chúng ta hãy vất bỏ tất cả những gì làm tâm ta đau khổ trong khi hành thiền. Phiền não đau khổ, chứ không phải tâm đau khổ. Chúng ta chẳng biết cái gì là tâm, cái gì là phiền não. Những gì không làm ta thỏa mãn thì ta không muốn gặp. Cuộc sống của chúng ta chẳng khốn khổ gì! Cái khốn khổ ở đây là không thỏa mãn, không hài lòng với cuộc sống. Thật vậy, chỉ có phiền não và khốn khổ mà thôi.

The Buddha taught us that what ever makes the mind distressed in our practice hits home. Defilements are distressed .It's not that the mind is distressed! We don’t know what our mind and defilements are. What ever we aren't satisfied with it. Our way of life is not difficult. What's difficult is not being satisfied , not agreeing with it. Our defilements are the difficulty.

~*~