Charlemagne

(742 hay 747 – 28/1/814)
www.tudiendanhngon.vn - Danh nhân - Charlemagne

Charlemagne của đế quốc Karolingien (phiên âm tiếng Việt: Saclơmanhơ, (phát âm /ˈʃɑrlɨmeɪn/; tiếng Latin: Carolus Magnus hay Karolus Magnus, nghĩa là Đại đế Carolus; 742 hay 74728/1/814) là vua của người Frank (768 – 814). Ông đã chinh phục Ý và lấy vương miện sắt của Lombardia năm 774, và trong một chuyến viếng thăm thành Roma vào năm 800, được phong "Imperator Augustus" (Hoàng đế vĩ đại) bởi Giáo hoàng Lêô III vào Giáng sinh. Sự kiện này đã tạm thời khiến ông trở thành một đối thủ của đế quốc Đông La Mã. Bằng những chuyến phục chinh và việc củng cố nội bộ, Hoàng đế Karl I góp phần định dạng Tây Âu và thời kỳ Trung cổ. Sự thống trị của ông cũng ảnh hưởng tới thời kỳ Phục hưng, sự hồi sinh của nghệ thuật, tôn giáo và văn hóa. Trong danh sách các vua nước Đức, Pháp và đế quốc La Mã Thần thánh, ông được ghi là Charles I (theo tiếng Pháp) hay Karl I (theo tiếng Đức).

Là con trưởng của vua Pepin III (Pepin Lùn) và Bertrada xứ Laon, tên thật của ông trong tiếng Frank cổ không được ghi ghép lại, nhưng có các dạng trong tiếng La Tinh như "Carolus" hay mang nghĩa "thuộc về Karol". Ông kế nghiệp vua cha và cùng cai trị với em trai là Carloman I, cho đến khi Carloman chết vào năm 771. Karl I tiếp tục chính sách của cha ông đối với chế độ Giáo hoàng và trở thành người bảo vệ cho chế độ đó, tách người dân Lombard ra khỏi chính quyền tại Ý và phát động chiến tranh với người Saracen đang đe dọa lãnh thổ của ông ở Tây Ban Nha. Ở Roncesvalles vào năm 778, một trong những chiến dịch đó làm Karl I nếm sự thất bại nhất trong đời ông. Ông cũng từng chiến đấu với người đến từ phía đông, đặc biệt là người Sachsen, và, sau một cuộc chiến tranh khốc liệt kéo dài, ông đã buộc họ phải tuân theo sự cai trị của mình. Ông đã biến họ thành những người theo đạo Cơ đốc, sáp nhập họ vào vương quốc của mình và từ đó dọn đường cho nhà Otto (hay Liudolfing) sau này. Tổng cộng có đến 55 cuộc chinh phạt được phát động dưới triều vua Charlemagne. Vương quốc Frank trở nên cực thịnh nhất trong thời kỳ cầm quyền của ông, lãnh thổ của đế quốc Franhk lúc này bao gồm hầu hết đất đai của đế quốc La Mã xưa kia, chạy dài từ phía Nam dãy Piarene (Tây Ban Nha) đến sống Enber và Boen (Đức), từ Địa Trung Hải cho tới Bắc Hải.

Ngày nay Karl I được coi như là vị Cha già Dân tộc của cả hai nước Pháp và Đức, thậm chí có khi là người cha của cả châu Âu. Charlemagne là vị vua đầu tiên của một đế quốc tại Tây Âu sau sự sụp đổ của Đế quốc La Mã phía Tây (476). Trong khi chính trị gia Đức Quốc xã Heinrich Himmler công khai tố cáo ông là "kẻ giết những người Đức", trùm phát xít Adolf Hitler xem ông là một trong những vị hoàng đế vĩ đại trong lịch sử Đức.

Cuộc đời và sự nghiệp của Karl như huyền thoại. Hình như hoàng tử Karl được sinh ra để kế tục và hoàn thiện những gì vua cha Pipin des Jũngeren (Pipin trẻ) đã bắt đầu và là người nổi tiếng nhất trong số vua của vương triều Karolingen. Vương quốc Karolingen dưới thời Karl đại đế rộng tới mức bao gồm cả một vùng rộng lớn mà ngày nay chúng ta gọi là nước Pháp, nước Đức và nước Ý. Chính vì vậy, những nhà sử học Pháp và Đức hay lấy Karl đại đế là người mở mang bờ cõi và lập nên nước mình. Người Pháp thì gọi ông là Charles đại đế, trong khi đó người Đức với lòng kính trọng gọi ông là Karl đại đế.

Ngoài ham mê và có tài chinh chiến, Karl còn chú trọng đến nhiều lĩnh vực khác nhau như chính trị, văn hóa, khoa học. Ông tổ chức vương quốc Karolingen một cách có hệ thống, phân ra nhiều cơ quan chức năng khác nhau: quân đội, tòa án, chính quyền. Ông cho xây dựng nhà thương, thiết lập nhiều trường học dành cho nam cũng như nữ và mời các nhà thông thái nước ngoài đến dạy.

Dưới thời trị vì của Karl đại đế, nhà thờ Cơ đốc đã trở thành một thế lực thống trị về tinh thần cũng như về chính trị. Karl đại đế sinh năm 742 và mất năm 814 ở Aachen (LHLB Đức ngày nay). Nhà thờ ở Aachen là nơi đăng quang của các vua Đức từ 814 tới 1531.


View: 11184      Nguồn: www.tudiendanhngon.vn    Quay lại


Danh ngôn của Charlemagne

Biết ngôn ngữ thứ hai là sở hữu linh hồn thứ hai.

To have another language is to possess a second soul.

 78 người thích      Thích

~*~

Hành động đúng tốt hơn tri thức; nhưng để làm được điều đúng, chúng ta phải biết điều gì đúng.

Quamvis enim melius sit benefacere quam nosse, prius tamen est nosse quam facere.

 45 người thích      Thích

~*~

Tên:
Email:
Tiêu đề:
Nội dung:


Phản hồi

danh ngon - le thi linh (15/11/2012 09:02:00)

tình yêu là hoàng đế, hạnh phúc là vương miện

 
   

Phản hồi

Trang chủ | Giới thiệu | Chính sách riêng tư | Điều khoản sử dụng | Liên hệ | Sơ đồ trang | DMCA.com Protection Status

© 2011-2019 TuDienDanhNgon.vn
Xin ghi rõ nguồn khi phát hành lại thông tin.